فصل یک سال سوم(انواع سیستم دفاعی)
1)غیر اختصاصی:
الف)نخستین سددفاع غیر اختصاصی :
1 -پوست: الف)لایه شاخصی ب) چربی وعرق کردن پوست ج) لیزوزیم
2 - لایه مخاطی: غشا موکوزی لوله گوارشی، تنفسی وادراری
3-اشک : به خاطر لیزوزیم تاثیر بر دیواره باکتری ب) شوری
4-بزاق: به خاطر لیزوزیم تاثیر بر دیواره باکتری 5 -مدفوع وادرار
6 -عطسه وسرفه
ب)دومین سد دفاع اختصاصی:
1 - پاسخ التهابی: به خاطر هیستامین وترکیبات شیمیایی گشادی رگ افت فشار خون و افزایش دیاپدز توسط نوتروفیل ها می شود.
التهاب نوعی پاسخ موضعی است که د ر اثر خراش و بریدگی حاصل می شود.
چرک: گلبول سفید+سلول ها ی آسیب دیده+ میکروب های کشته شده
نکته: در پاسخ التهابی اول ماکروفاژ وارد محل می شود
2- پاسخ دمایی(تب): تب بالا از بین بر نده آنزیم ها است.
3- فاگوسیتوز: نوتروفیل، ماکروفاژ ومونوسیت
4- پروتئین مکمل: توسط مولکول های پوششی روده وکبد وماکروفاژ ساخته می شود، از بین برنده ی خاصیت نفوذ پذیری پذیری انتخابی غشاء
اختصاصی:
طبیعی:
1- هومورال: در دفاع علیه باکتریها موثر است( خون، لنف، مایع بین سلولی)
لنفوسیت B ( در برخورد با آنتی ژن ) : B خاطره: در برخورد دوم زمان واکنش را کاهش می دهد .
پلاسموسیت پادتن را تو لید می کند ( کار پادتن :خنثی سازی آنتی ژن واتصال به آن ها ، تسهیل انجام عمل فاگوسیتوز)
2- ایمنی سلولی: در دفاع علیه ویروس ها وبیماریهای سرطانی
لنفوسیت T : الف)T خاطره: زمان واکنش در برخورد دوم کاهش می دهد
ب) T کشنده پرفورین ایجاد کانال در غشاء پلاسمایی
مصنوعی:
1- واکسن: ایمنی فعال، ماندگاری بالا2-سرم: ایمنی غیر فعال ماندگاری پایین، مانند انتقال آنتی بادی از مادر به جنین
لنفوسیت B: محل تولید ومحل بلوغ مغز استخوان
لنفوسیتT : محل تولید مغز استخوان، محل بلوغ غده تیموس( پشت استخوان جناغ، جلوی نای)
بلوغ لنفوسیتی: 1- توان تشخیص سلول خودی از بیگانه 2-توان حمله به عوامل مهاجم
آنتی ژن: ماده ای از جنس پروتئین یا پلی ساکارید که باعث تحریک سیستم ایمنی می شود.
آنتی بادی: ماده ای از جنس پروتئین که توسط سیستم ایمنی بر علیه آنتی ژن ساخته می شود.
نحوه عملکرد ایمنی سلولی مانند پروتئین های مکمل است:( از بین برنده خاصیت نفوذپذیری انتخابی غشاء)
اینترفرون: پروتئینی است که توسط سلول آلوده به ویروس ساخته شده تا از انتشار ویروس جلوگیری کند.
در پلاسموسیت به علت تولید آنتی بادی دو اندامک از رشد بالایی برخوردارند 1- شبکه آندو پلاسمی خشن ( زبر)2- دستگاه گلژی
اختلال در سیستم ایمنی:
1-خود ایمنی : لنفوسیت ها توان شناسایی سلولهای خودی از بیگانه ندارند ( اخلال در تکامل لنفوسیتی الفM.S: ( مالتپیل اسکلروزیس): سیستم ایمنی پوشش اطراف مغز ونخاع از بین می برد، علائم خستگی، اختلال در تکلم ،وبینایی وتعادل بدن ب) دیابت نوع1 ج) میاستنی گراویس د) روماتیسم
2- آلرژی : پاسخ بیش از حد سیستم ایمنی( آلرژن = آنتی ژن) :
1- برخورد اول: تولید پادتن توسط پلاسموسیت و اتصال پادتن به ماستوسیت
2-برخورد دوم: الف) اتصال آلرژن به پادتن سطح ماستوسیت ب) آزاد شدن هیستامین از ماستوسیت
نکته: ماستوسیت در بافت = بازوفیل در خون
ماکروفاژ در بافت =مونوسیت خون
ایدز:(نقص سستم ایمنی اکتسابی):میزبان ویروس ایدز لنفوسیت T است. ویروس HIV ضعیف کننده سیستم ایمنی است. دوره کمون ویروس ایدز 6 ماه الی 10 سال یا بیش تر است.
ویروس ایدز از طریق نیش حشرات قابل انتقال نیست.
راههای انتقال ایدز: 1- خون وفرآورده های خونی 2- تماس جنسی 3- از مادر به جنین الف) حاملگی ب) زایمان ج) شیردادن
دفاع اختصاصی صرفا در مهره داران وجود دارد.
بی مهره گان دارای دفاع غیر اختصاصی هستند مانند 1- مایع مخاطی روی بدن کرم ها 2- اسفنج وبند پایان از طریق فاگوسیتوز3- لیزوزویم ولیزوزوم در بی مهره ها 4- پس زدن بافت بیگانه اسفنج ها وستاره دریایی
در گیاهان مانند پپتید های غنی از گوگرد.
در پیوند اعضا: به دو نکته باید توجه کرد:1- تشابه پروتئین های گیرنده ودهنده
2- ضعیف کردن سیستم ایمنی از طریق کورتیزول
نکات کنکوری فصل 1
*در آلرژی تولید پادتن توسط پلاسمو سیت و تولید هیستامین توسط ماستوسیت است.
*عمل کرد پرفورین در ایمنی اختصاصی مانند پرو تئین مکمل است در ایمنی غیر اختصاصی.
*ایمنی سلولی در بیماریهای ویروسی از اهمیت زیادی بر خوردار است.
*ایمنی هومورال در بیماریهای باکتر یایی از اهمیت زیادی بر خورداراست.
*]محل بلوغ لنفو سیت Bمغز استخوان و لنفو سیت Tتیموس می باشد.
*گلو بو لین نوعی آنتی بادی است که تو سط لنفو سیت B ساخته می شود.
*تخریب و حل کردن دیواره ی سلولی و غشاء پلاسمایی بر عهده لنفو سیت T است ( به کمک پرفورین)
* نو تروفیل ، ماکروفاژ و مو نوسیت قادر به فاگوسیتوز می باشند.
*سلو ل های که در ایمنی نقش دارند جزءسلو لهای خو نی هستند.(خون جزء بافت پیوندی است)
* واحد های سازنده پرفورین، اینتر فرون،گیر نده آنتی ژن،میکرو توبولو سانتریول پروتئینی هستند.
*محل استقرار تیموس: پشت استخوان جناغ و پشت و جلوی نای
*پلاسموسیت دارای دستگاه گلژی و شبکه آندو پلاسمی زبر فعال هستند.
*دفاع اختصاصی صر فا" در مهره داران وجود دارد. بی مهره گان دارای دفاع غیر اختصاصی هستند.
*آنزیم ها ،هورمون ها و آنتی ژن می توانند از جنس پروتئین یا ترکیب دیگر باشند.
*در بیماریهای خود ایمنی لنفو سیت B,T بیشترین نقش را دارند.
*برای جلو گیری از پس زدن پیوند از هورمون کورتیزول استفاده می کنند.
*ائو زینو فیل از نظر ظاهری شبیه نو تروفیل با قدرت فاگوسیتوز کمتر است.
*لیزوزیم بر دیواره ی باکتریها موثر است بر روی ویروس ها بلا اثر است.
* اینتر فرون در بیماریهای ویروسی ساخته می شود.
* گیر نده آنتی ژن بر روی لنفو سیت B قرار دارد.
*خروج هیستامین از ماستوسیت مانند خروج استیل کولین از نورون پیش سیناپسی از طریق اگزو سیتوز است.
فصل 2
هدایت : انتقال پیام عصبی در یک نورون
انتقال: پیام عصبی ازیک نورون به نورون دیگر
وظایف سیستم عصبی : 1- تنظیم فعالیت درونی 2- پاسخ مناسب در برابر محرک خارجی
اجزاء نورون: 1- جسم سلولی دارای هسته ( آنالیز پیام) 2- دندریت ( آورنده پیام)3- آکسون( خارج کننده پیام)
انواع نورون: 1- حسی : انتقال پیام به مراکز حسی ( دندریت بلند، آکسون کوتاه) 2- حرکتی از مراکز عصبی به بافت ها ( آکسون بلند ، دندریت کوتاه) 3- نورون رابط: ایجاد ارتباط بین نورون حسی وحرکتی، نورون رابط فاقد میلین است.
جریان عصبی در نورن یک طرفه : دندریت جسم سلولی آکسون
غلاف میلین: جنس از فسفولیپید+ پروتئین توسط سلول پشتیبان ( نوروگلیا) ساخته می شود، در اطراف دندریت وآکسون وجود دارد قسمت های فاقد میلین را گره رانویه می گویند.
پتانسیل آرامش: نورون در حالت استراحت است داخل سلول نسبت به بیرون سلول منفی است. ( سدیم خارج سلول غلظت پتاسیم داخل سلول غلظت )
دلایل منفی بودن در حالت آرامش : 1- نفوذپذیری غشا به پتاسیم بالا است. 2- پمپ سدیم – پتاسیم ATP آز 3 تا یون Na+ خارج 2 تا K+ وارد می کند.
در پتانسیل آرامش داخل سلول 65- میلی ولت منفی است.
پتانسیل عمل: در حین انتقال پیام عصبی صورت می گیرد که داخل مثبت می شود ( مدت کوتاهی )
1- شروع پتانسیل عمل : کانال دریچه دار سدیمی باز( سدیم وارد سلول) داخل سلول مثبت می شود بدون مصرف انرژی چو ن انتقال در جهت شیب غلظت است.
2- در ادامه پتانسیل عمل : کانال دریچه دار پتاسیم باز( پتاسیم از سلول خارج) داخل منفی می شود بدون مصرف انرژی چون انتقال در جهت شیب غلظت است.
نکته: نفوذپذیری غشاء به سدیم کم است منظور این نیست که سدیم وارد سلول نمی شود( وارد می شود ولی کم)
نکته : پمپ سدیم وپتاسیم همیشه فعال است ولی بعد از پتانسیل عمل حداکثر فعالیت دارد.
سیناپس: محل ارتباط نورون با سلول دیگر( دندریت، جسم سلولی، یا ماهیچه یا غدد)
اجزاء سیناپس: 1- پیش سیناپسی : همیشه آکسون است، خروج استیل کولین از طریق اگزوسیتوز
2- فضای سیناپسی: محل آزاد شدن استیل کولین 3- پس سیناپسی: دارای گیرنده استیل کولین
روان گردان: عمل کرد دستگاه عصبی مرکزی را تغییر می دهند : الکل، کافئین
اعتیاد: پاسخ فیزیولوژیک است در اثر مصرف مکرر مواد مخدر، نیکوتین از لحاظ ساختار شبیه استیل کولین است.
انکفالین: سرکوب پیام درد در نخاع
دستگاه عصبی: مرکزی- محیطی
مرکزی:
1- مغز:
:الف)مخ: بیش تر پردازش اطلاعات حسی وحرکتی در قشر مخ 2-بزرگترین قسمت مغز 3- یادگیری وادراک وعمل کرد هوشمندانه 4- جسم سلولی در خارج، دندریت وآکسون در مرکز5- اتصال از طریق جسم پینه ای ومثلث مغزی 6- چپ اطلاعات سمت راست بدن وبرعکس
ب)مخچه: 1- دارای دو نیم کره وجسم کرمینه ودرختچه زندگانی 2- هماهنگی ویادگیری حرکات تعادلی3- دریافت اطلاعات ماهیچه، مفاصل ، پوست، چشم وگوش
ج) ساقه مغز: 1- مغز میانی 2- پل مغزی 3- بصل النخاع
نخاع: 1- درون ستوان مهره از بصل النخاع تا کمر 2- مرکز برخی از اعمال انعکاسی ( ناگهانی ، غیر ارادی برای حفظ حیات) 3-جسم سلولی در مرکز دندریت وآکسون در خارج 4- دارای 31 جفت عصب هر عصب دارای دو ریشه : 1- شکمی : محتوی نورون حرکتی 2- پشتی :محتوی نورون حسی
2-محیطی:
1- اعصاب حسی: انتقال اطلاعات از اندام ها به مراکز عصبی
2- اعصاب حرکتی: الف دستگاه عصبی پیکری :1- ارادی به وسیله نورون های حرکتی 2- غیر ارادی : انعکاس نخاعی زردپی زانو
ب) دستگاه عصبی خودمختار : 1- تنظیم انقباض ماهیچه های صاف وقلبی 2- تنظیم کار غده ها
3-اعصاب مختلط
تالاموس: 1- در بالای ساقه مغز2- دارای جسم سلولی ( خاکستری) 3- پردازش اطلاعات حسی ،تقویت وانتقال به قشر مخ
هیپوتالاموس: تحت تاثیر محیط وعوامل محیطی2- همراه با بصل النخاع در تنظیم تنفس وضربان قلب 3- گرسنگی وتشنگی وتنظیم دمای بدن 4- تنظیم غده ترشح کننده هورمون
لیمبیک: شبکه گسترده از نورون ها2- تالاموس وهییپوتالاموس را به قشر مخ متصل می کند3- حافظه ویادگیری، رضایت ، عصبانیت ولذت نفس دارد. 43 جفت اعصاب محیطی وجود دارد. 31 جفت برای نخاع و12 جفت برای مغز
نکته 1: ماده خاکستری نخاع: دارای جسم سلولی نورون های حرکتی و رابط است.
نکته2: در ریشه پشتی نخاع: در عقده یا گره متوکی: جسم سلولی نورن های حسی است.
نکته3: در نخاع 124 ریشه وجود دارد( 62 شکمی و62 پشتی)
نکته: در انعکاس زردپی زیر زانو 4 نورون دخالت دارد؟ 1 نورون حسی2-یک نورن رابط3- دو نورون حرکتی
نکته: در انعکاس نخاعی زردپی: دو سرران انبساط ، 4 سرران انقباض می شود.
نکته: در انعکاس نخاعی زردپی: 5 سیناپس وجود دارد 3 تا نخاع ودو تا در پا
دستگاه عصبی خود مختار شامل :
1- سمپاتیک: هیجانات روحی : افزایش ضربان قلب ، کاهش
